Een dinosaurusblitz?

Een andere benadering van paleontologisch onderzoek zou de ‘dinosaurusblitz’ kunnen worden genoemd.
De term is ontleend aan biologen die ‘bio-blitzes’ organiseren. Bij een bio-blitz verzamelen vrijwilligers zich om binnen een bepaalde periode elk mogelijk biologisch monster uit een specifieke habitat te verzamelen. Bio-blitzers kunnen bijvoorbeeld in een weekend monsters verzamelen van alle amfibieën en reptielen die in een bergvallei te vinden zijn.
Bij een dino-blitz is het de bedoeling om zoveel mogelijk fossielen van een enkele dinosaurussoort uit een specifiek fossielenbed of uit een specifieke tijdsperiode te verzamelen. Door een grote steekproef van de afzonderlijke soort te verzamelen, kunnen paleontologen zoeken naar anatomische veranderingen gedurende de levensduur van leden van de soort.

De resultaten van een dino-blitz, aangekondigd in de zomer van 2010, brachten de wereld van dinosaurusjagers in rep en roer. Ze veroorzaakten ook een debat dat vandaag de dag woedt.
Ruim honderd jaar lang hadden paleontologen twee afzonderlijke takken van de dinosaurusboom des levens getekend: één voor Triceratops en één voor Torosaurus. Hoewel er verschillen zijn tussen de twee, delen ze ook veel overeenkomsten. Beiden waren herbivoren. Beiden leefden tijdens het Late Krijt. Beiden ontsproten benige franjes, als schilden, achter hun hoofd.
De onderzoekers vroegen zich af wat een dino-blitz zou kunnen onthullen over zulke soortgelijke wezens.

Gedurende een periode van tien jaar werd in de fossielrijke regio van Montana, bekend als de Hell Creek Formation, gezocht naar botten van Triceratops en Torosaurus.
Veertig procent van de fossielen was afkomstig van Triceratops. Sommige schedels waren zo groot als Amerikaanse voetballen. Anderen waren zo groot als kleine auto's. En ze stierven allemaal in verschillende levensfasen.
Wat de overblijfselen van de Torosaurus betreft, vielen twee feiten op: ten eerste waren Torosaurus-fossielen schaars, en ten tweede werden er geen onvolwassen of juveniele Torosaurus-schedels gevonden. Elk van de Torosaurus-schedels was een grote schedel voor volwassenen. Waarom was dat? Terwijl de paleontologen over de vraag nadachten en de ene mogelijkheid na de andere uitsloten, bleven ze achter met één onontkoombare conclusie. Torosaurus was geen aparte dinosaurussoort. De dinosaurus die lange tijd Torosaurus werd genoemd, is de laatste volwassen vorm van Triceratops.

Het bewijs werd gevonden in de schedels. Eerst analyseerden de onderzoekers de grove anatomie van de schedels. Ze maten zorgvuldig de lengte, breedte en dikte van elke schedel. Vervolgens onderzochten ze microscopische details, zoals de samenstelling van de oppervlaktetextuur en kleine veranderingen in de franjes. Uit hun onderzoek bleek dat de schedels van de Torosaurus “zwaar gerenoveerd” waren. Met andere woorden: de schedels en benige franjes van Torosaurus hadden uitgebreide veranderingen ondergaan gedurende de levens van de dieren. En dat bewijs van hermodellering was aanzienlijk groter dan het bewijs in zelfs de grootste Triceratops-schedel, waarvan sommige tekenen vertoonden van verandering.
In een bredere context duiden de bevindingen van de dino-blitz er sterk op dat veel dinosaurussen die als individuele soort zijn geïdentificeerd, in werkelijkheid slechts één soort kunnen zijn.
Als verdere studies de Torosaurus-als-volwassen-Triceratops-conclusie ondersteunen, zal dit betekenen dat dinosauriërs uit het Late Krijt waarschijnlijk niet zo divers waren als veel paleontologen denken. Minder soorten dinosauriërs zouden betekenen dat ze zich minder goed kunnen aanpassen aan veranderingen in de omgeving en/of dat ze al in verval zijn. Hoe dan ook, de kans was groter dat dinosauriërs uit het Laat Krijt uitstierven na een plotselinge catastrofale gebeurtenis die de weersystemen en omgevingen op aarde veranderde dan een meer diverse groep.

——— Van Dan Risch